Afdeling voor de preventie van borstkanker en andere ziekten

Een borsttumor ontstaat wanneer cellen van de borstklier ongecontroleerd en wanordelijk groeien en een massa vormen die een knobbeltje vormt (goedaardig of kwaadaardig). Goedaardige tumoren zijn niet kankerverwekkend. In het geval van kwaadaardigheid (kanker) kunnen kankercellen weefsel in andere organen binnendringen en vernietigen.

Ductaal carcinoom: begint in de kanalen die de melk van de borst naar de tepel voeren (de meeste tumoren behoren tot dit type kanker).

Lobulair carcinoom: begint in de lobuli of gebieden die verantwoordelijk zijn voor de melkproductie.

Maar daarnaast zijn veel borsttumoren gevoelig voor oestrogene hormonen, die ervoor zorgen dat de tumor groeit. In andere gevallen (hoewel beide omstandigheden kunnen samenvallen) hebben bepaalde tumoren cellen met te veel kopieën van het HER2-gen, waardoor ze zich snel vermenigvuldigen en slechter reageren op chemotherapie.

Borsttumoren kunnen niet worden voorkomen, maar ze kunnen wel vroeg worden ontdekt. Daarom is het belangrijk om de aanbevelingen voor een vroegtijdige diagnose van kanker nauwgezet op te volgen. Vroegtijdige opsporing van borstkanker vergroot de kans op behandeling en genezing aanzienlijk.

Vandaag de dag is mammografie de diagnostische methode bij uitstek. Het is waar dat mammografische beoordeling bij jonge vrouwen soms moeilijk is vanwege de dichtheid en de hoeveelheid borstweefsel. In dit geval kunnen andere technieken worden gebruikt, zoals beeldvorming door middel van kernspinresonantie. Echografie daarentegen kan een tumor diagnosticeren, maar is minder effectief dan een van de andere twee technieken.

Wanneer borstkanker wordt vermoed, kan een fijne naaldpunctie van de laesie (FNA) worden uitgevoerd om cellen uit het borstweefsel te verkrijgen en te analyseren, wat nuttige informatie kan opleveren over de aanwezigheid van kanker. Maar de biopsie zal bepalen of er kanker aanwezig is of niet.

De meest voorkomende leeftijd waarop borsttumoren ontstaan is tussen de 50 en 60 jaar, hoewel het waar is dat ze steeds vaker bij jongere vrouwen worden gediagnosticeerd, vanaf de leeftijd van 30 jaar.

Aan de andere kant is de kans dat een vrouw borstkanker krijgt groter als haar moeder, zus of dochter de ziekte heeft gehad. Maar slechts 10% van de tumoren is erfelijk.

De invloed van voeding en levensstijl is vergelijkbaar met die van andere tumoren: het risico is hoger wanneer de levensstijl ongezond is.

In absolute zin, ja. Maar het is waarschijnlijk te danken aan campagnes voor vroegtijdige opsporing, waardoor meer vrouwen gediagnosticeerd worden.

De behandeling hangt altijd af van het type tumor en de omvang ervan. Bij de meeste tumoren is een operatie inderdaad de eerste optie, maar soms wordt chemotherapie (neoadjuvante chemotherapie) gebruikt als eerste behandeling om de grootte van de tumor te verkleinen en vervolgens een minder radicale operatie uit te voeren.

Wanneer een borsttumor wordt geopereerd, kan ofwel alleen de tumor worden verwijderd of de hele borst (mastectomie). Het hangt af van het stadium, de grootte, de leeftijd en de algemene conditie van de vrouw, maar momenteel kan de borst in de meeste gevallen behouden blijven.

Vroegtijdige detectie van de tumor vergemakkelijkt conservatieve chirurgie (verwijdering van de tumor met behoud van zoveel mogelijk borstweefsel). Maar het is altijd essentieel om te weten of er tumorcellen in de okselklieren zitten (door middel van biopsie) om ze te kunnen verwijderen. Tegenwoordig bestaat er een procedure die schildwachtklierbiopsie wordt genoemd, waarbij slechts één lymfeklier wordt verwijderd om uit te zoeken of de kanker is uitgezaaid naar de klieren in de oksel. Als er tumorcellen in zitten, worden de okselklieren verwijderd; zo niet, dan is dat niet nodig, waardoor een okseloperatie en de bijwerkingen daarvan worden vermeden.

Wanneer mastectomie de meest geschikte optie is, moet borstreconstructie worden uitgevoerd na verwijdering van de borst of daarna.

De kenmerken van elke tumor bepalen de behandeling na de operatie.

Haaruitval, gebrek aan eetlust, misselijkheid, braken, diarree, constipatie en veranderingen in de slijmvliezen van de mond zijn enkele van de meest voorkomende bijwerkingen. De meeste effecten verdwijnen geleidelijk na het einde van de behandeling. Patiënten kunnen ook blijvende complicaties ondervinden, zoals vroegtijdige menopauze of onvruchtbaarheid.

Dit hangt af van het type interventie. Complicaties zijn seromen (vochtophoping), infecties of abcessen. Maar het belangrijkste gevolg is lymfoedeem, een zwelling van de arm als gevolg van het verwijderen van de axillaire lymfeklieren, waarvoor geen effectieve behandeling bestaat. De toepassing van de schildwachtkliertechniek zal dit type sequela steeds minder frequent maken.

Aanbevelingen voor de vroege diagnose van kanker:

Jaarlijkse gynaecologische controles (borstonderzoek)

Mammogrammen:

Patiënten met risicofactoren (familiegeschiedenis, enz.) moeten vanaf hun 35e jaarlijks een eerste mammografie laten maken.

Bij patiënten zonder risicofactoren wordt de eerste mammografie uitgevoerd op 40-jarige leeftijd.

Tussen 40 en 50 jaar wordt elke twee jaar een mammografie aanbevolen.

Vanaf 50 jaar, op jaarbasis.