Victoria 
Inhoudsopgave
De eierstokstimulatie en, in het algemeen, de verschillende fasen van een vruchtbaarheidsbehandeling staan nauw in verband met de menstruatiecyclus. Daarom is het belangrijk om deze behandelingen optimaal te synchroniseren met de cyclus. Elke fase heeft een directe invloed op de vruchtbaarheid en het succes van technieken zoals kunstmatige inseminatie of in-vitrofertilisatie (IVF). Als u zwanger wilt worden en een vruchtbaarheidsbehandeling overweegt, kan inzicht in uw menstruatiecyclus u dus helpen het traject beter te begrijpen en met meer vertrouwen tegemoet te treden.
Wat is de menstruatiecyclus en wat heeft deze te maken met een vruchtbaarheidsbehandeling?
De menstruatiecyclus is een natuurlijk proces dat het lichaam voorbereidt op een mogelijke zwangerschap. Deze cyclus duurt gemiddeld 28 dagen, al kan dit per vrouw variëren tussen de 23 en 35 dagen. Ongeacht de duur zijn de fasen van de cyclus hetzelfde, elk met een essentiële rol in de voortplanting:
1-Menstruatie: Dit is het begin van de menstruatiecyclus en correspondeert met het afstoten van het baarmoederslijmvlies. Dit slijmvlies wordt via een bloedingen afgevoerd omdat er zich geen embryo heeft ingenesteld.
2-Folliculaire fase: Deze pre-ovulatoire fase, die begint met de menstruatie, is het stadium waarin de follikels in de eierstokken zich beginnen te ontwikkelen. Niet alle follikels rijpen volledig; meestal komt slechts één follikel tot volledige rijping en geeft een bevruchtbare eicel vrij.
Bij vruchtbaarheidsbehandelingen is deze fase van groot belang, omdat op dit punt in de cyclus medicatie wordt toegediend om de eierstokken te stimuleren. Het doel is om de groei van meerdere follikels en de rijping van meerdere eicellen te bevorderen, zodat de kans op een zwangerschap groter wordt.
3-Ovulatie: In deze fase van de menstruatiecyclus barst de follikel en laat de rijpe eicel los in de eileider, waar deze wacht op bevruchting door een zaadcel. Dit gebeurt meestal rond dag 14 van de cyclus. Rond deze dag bevindt de vrouw zich in haar meest vruchtbare periode: de kans op zwangerschap bij onbeschermde gemeenschap is het grootst. Indien er binnen 24 uur geen bevruchting plaatsvindt, veroudert de eicel en kan deze geen zwangerschap meer tot stand brengen.
De ovulatie is ook het optimale moment voor het uitvoeren van procedures zoals kunstmatige inseminatie of eierstokpunctie bij IVF, omdat we weten dat op dit moment de eicellen rijp en klaar zijn om bevrucht te worden. Echografie wordt gebruikt om de timing te controleren, en het exacte tijdstip van de eisprong wordt bepaald met behulp van medicatie. Zo kan de inseminatie of eicelpunctie onder optimale omstandigheden en met de grootste kans op succes gepland worden.
4-Luteale fase: Deze fase begint direct na de ovulatie en heeft een relatief vaste duur: tussen 12 en 14 dagen, tot het einde van de cyclus en het opnieuw plaatsvinden van de menstruatie. In deze fase na de eisprong verandert de eierstokfollikel in een corpus luteum en begint progesteron af te scheiden. Dit hormoon ondersteunt het lichaam bij een zwangerschap door de baarmoeder voor te bereiden en ontvankelijk te maken voor een innestelend embryo.
Bij geassisteerde voortplantingsbehandelingen is hormonale ondersteuning in deze fase essentieel om de innesteling te bevorderen en de kans op zwangerschap te vergroten, of het nu gaat om kunstmatige inseminatie of IVF na embryotransplantatie.
In gevallen waarin we het embryo niet overplaatsen, geeft de luteale fase ons bovendien de mogelijkheid om een tweede stimulatieronde van de eierstokken uit te voeren. Zo kunnen we profiteren van nieuwe follikelgroei en een groter aantal oöcyten verzamelen, wat de kans op succes binnen één cyclus vergroot.
5-Ischemische fase: Als de vrijgekomen eicel niet wordt bevrucht door een zaadcel, verdwijnt het corpus luteum. In de ischemische fase neemt de productie van oestrogeen en progesteron daarom geleidelijk af. Dit zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies loslaat en via de vagina wordt uitgescheiden, waardoor er opnieuw een menstruatie plaatsvindt.
Hoe wordt de cyclus beheerst bij geassisteerde voortplanting?
Specialisten op het gebied van geassisteerde voortplanting bestuderen de menstruatiecyclus van elke patiënte zorgvuldig om de behandeling te kunnen personaliseren. Enkele belangrijke manieren om de cyclus te beheersen zijn:
Gecontroleerde stimulatie van de eierstokken
Dit is de eerste stap van een geassisteerde voortplantingsbehandeling, of het nu kunstmatige inseminatie (AI) of in-vitrofertilisatie (IVF) betreft. Het is ook een noodzakelijke ingreep als een vrouw haar eicellen wil invriezen om de vruchtbaarheid te behouden, of als een vrouw eiceldonor wil worden.
Het doel van ovariële stimulatie is om meerdere follikels tegelijkertijd te laten rijpen in de eierstokken, om zo het aantal eicellen dat bevrucht kan worden te verhogen—en daarmee het aantal embryo’s én de kans op een zwangerschap.
Met behulp van verschillende hormonen proberen we de follikels te synchroniseren. Zo bereiken ze hopelijk allemaal tegelijk dezelfde grootte en voltooien ze het rijpingsproces op hetzelfde moment.
Ovulatieprogrammering en punctie
Door middel van echografie en een hormoonanalyse kunnen we het exacte tijdstip van de eisprong controleren en bepalen, zodat we de inseminatie of eicelpunctie bij IVF kunnen plannen.
Het is essentieel om de eicelpunctie precies 36 uur na de hCG-injectie (het hormoon waarmee de rijping van de eicellen wordt voltooid) te plannen. Als er langer wordt gewacht, vindt de ovulatie plaats en worden de rijpe eicellen uitgestoten naar de eileiders.
Embryotransplantatie bij natuurlijke en vervangende cyclus
De embryotransplantatie op zich is een eenvoudig en pijnloos proces, maar het is essentieel om de terugplaatsing pas uit te voeren wanneer het baarmoederslijmvlies optimaal ontvankelijk is. De overdracht kan plaatsvinden wanneer het embryo zich in het zygotestadium bevindt (op dag 2 van de embryonale ontwikkeling), of in het morulastadium. Tegenwoordig is het echter gebruikelijker om de embryotransplantatie op dag 3 of dag 5 (blastocyststadium) uit te voeren.
De terugplaatsing kan worden uitgevoerd binnen dezelfde cyclus waarin de embryo’s tot stand zijn gekomen, dus zonder ze in te vriezen. Dit wordt een verse terugplaatsing genoemd. Het is echter ook mogelijk om de terugplaatsing in een latere cyclus plaats te laten vinden, waarvoor invriezen wel nodig is. Bij een uitgestelde terugplaatsing is het de bedoeling om de ontvankelijkheid van het baarmoederslijmvlies eerst te verhogen door de invloed van de hormonen die in de stimulatiefase zijn toegediend te beperken. Dit kan de kans op een zwangerschap verhogen.
In deze gevallen kunnen specialisten ervoor kiezen om gebruik te maken van een nieuwe natuurlijke menstruatiecyclus van de patiënt, zonder hormonale medicatie, terwijl in andere gevallen de voorkeur wordt gegeven aan een vervangende en beter gecontroleerde cyclus om het baarmoederslijmvlies voor te bereiden. In beide gevallen is het essentieel om de menstruatiecyclus van de vrouw nauwkeurig bij te houden, om zo te kunnen bepalen wat het beste moment is om de embryotransplantatie uit te voeren en hopelijk een zwangerschap tot stand te brengen.
Ondersteuning van de luteale fase
Om een betere ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies mogelijk te maken, is het gebruikelijk bij alle geassisteerde voortplantingsbehandelingen om oraal of met vaginale capsules exogeen progesteron toe te dienen. Deze hormonale supplementen bevorderen de innesteling en verhogen de ontvankelijkheid van het baarmoederslijmvlies.
Zoals u ziet, is het begrijpen van uw menstruatiecyclus—en weten hoe behandelingen voor geassisteerde voortplanting zich hieraan aanpassen—de eerste stap op weg naar het nemen van weloverwogen beslissingen wat betreft uw vruchtbaarheid.
Bij Clínica Tambre zijn we experts in geassisteerde voortplanting. We maken gebruik van de meest geavanceerde technieken om verschillende vruchtbaarheidsproblemen te diagnosticeren en te behandelen, waaronder onregelmatige menstruatiecycli en hormoonstoornissen. Ons team van specialisten analyseert het verloop van elke fase van uw cyclus om de behandeling te personaliseren en de kans op een zwangerschap te optimaliseren. Als u meer wilt weten over hoe wij u kunnen helpen op uw weg naar het moederschap, neem dan contact met ons op of bel ons op (+31) 702 390 013 om uw eerste consult aan te vragen.
