Wat kan de kwaliteit van het sperma beïnvloeden?

Wanneer een koppel moeite heeft om zwanger te worden, is het essentieel om de reproductieve gezondheid van zowel de man als de vrouw te evalueren. Bij een derde van de stellen met vruchtbaarheidsproblemen ligt de oorzaak immers bij de man, en de kwaliteit van het sperma is een bepalende factor bij het tot stand komen van een zwangerschap.

Omdat externe factoren deels verantwoordelijk zijn voor het achteruitgaan van de spermakwaliteit, is het soms mogelijk om de spermakwaliteit te verbeteren met een paar eenvoudige veranderingen in de leefstijl. Het is daarom belangrijk om te weten wat de beweeglijkheid, de morfologie, of de hoeveelheid zaadcellen kan beïnvloeden. Hier leggen we uit hoe u de spermakwaliteit zelf kunt verbeteren, om zo de kans op een zwangerschap te verhogen.

De kwaliteit van het sperma bepalen: Wat is een spermaonderzoek?

En los hombres, el análisis de la calidad del semen, conocido como seminograma, es la prueba principal para identificar posibles problemas de fertilidad. Esta técnica evalúa diversos parámetros de los espermatozoides. Si estos valores están por debajo de los estándares establecidos por la Organización Mundial de la Salud (OMS), puede ser más difícil lograr el embarazo, e incluso puede ser necesario recurrir a técnicas de reproducción asistida.

Bij mannen is de analyse van de spermakwaliteit, ook wel semenanalyse genoemd, de belangrijkste test om mogelijke vruchtbaarheidsproblemen vast te stellen. Deze techniek evalueert verschillende aspecten van het sperma. Als de waarden onder de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) liggen, kan het bereiken van een zwangerschap moeilijker worden, en kan het soms nodig zijn om een beroep te doen op geassisteerde voortplantingstechnieken.

De drie meest representatieve parameters voor het beoordelen van de spermakwaliteit met behulp van een spermaonderzoek zijn volgens de WHO:

• Spermaconcentratie: Dit heeft betrekking op het aantal zaadcellen in één milliliter sperma. Een concentratie van minder dan 15 miljoen/ml kan duiden op oligozoöspermie, een aandoening die de kans op bevruchting van de eicel verkleint. Als er helemaal geen zaadcellen aanwezig zijn in het ejaculaat, is er sprake van azoöspermie.
• Beweeglijkheid: Ongeveer 40% van de zaadcellen moet goed kunnen bewegen om door het vrouwelijke voortplantingskanaal naar de eileiders te reizen en zo de eicel te kunnen bereiken. Als minder dan 32% van de spermatozoïden vooruit kan bewegen, is er sprake van asthenozoöspermie.
• Morfologie: Gezonde zaadcellen hebben een ovale kop, een robuuste nek, en een flexibele staart. Als meer dan 96% van de cellen een abnormale vorm heeft, is er sprake van teratozoöspermie.

Als een monster afwijkingen in concentratie, beweeglijkheid, én morfologie vertoont, wordt dit oligoasthenoteratozoöspermie genoemd. Dit duidt op de slechtst mogelijke spermakwaliteit en maakt het meestal nodig om gebruik te maken van geassisteerde voortplanting.

Factoren die de spermakwaliteit beïnvloeden

Er zijn veel factoren die de spermakwaliteit kunnen beïnvloeden. Aan sommige kan niets worden gedaan, maar andere zijn beïnvloedbaar. Dit maakt het dus mogelijk om de spermaparameters te verbeteren. Hieronder de meest voorkomende factoren die de mannelijke vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden:

• Leeftijd: hoewel mannen hun hele leven lang sperma kunnen produceren, neemt de spermakwaliteit meestal met de jaren af. De concentratie, beweeglijkheid, en morfologie van de zaadcellen kunnen verslechteren, wat een negatieve invloed heeft op de kans op een zwangerschap. Daarnaast staat leeftijd in verband met een verhoogde DNA-fragmentatie.
• Hormonale problemen: veranderingen in geslachtshormonen, vooral abnormale testosteronniveaus, kunnen de spermaproductie beïnvloeden.
• Hoge testiculaire temperatuur: de testikels hebben een lagere temperatuur nodig dan de rest van het lichaam voor goede spermaproductie. Factoren zoals het dragen van strakke kleding, koorts, langdurige blootstelling aan hoge temperaturen (van elektronische apparaten, warmtebronnen, enz.) of de aanwezigheid van varicocele (spataderen in de testikels) kunnen de testikeltemperatuur verhogen, waardoor de spermakwaliteit afneemt.
• Seksuele gewoonten: zowel het uitblijven van frequente zaadlozingen als een zeer actief seksleven kunnen de spermakwaliteit beïnvloeden. Langdurige onthouding kan leiden tot een ophoping van schadelijke stoffen in het sperma, terwijl al te frequente zaadlozingen de spermaconcentratie tijdelijk kunnen verlagen.
• Alcohol- en drugsgebruik: Overmatig gebruik van alcohol en bedwelmende middelen kan de hormoonspiegels beïnvloeden en daardoor de spermakwaliteit verminderen.
• Stress: het is aangetoond dat chronische stress de spermaconcentratie, beweeglijkheid, en morfologie negatief kan beïnvloeden. Bovendien kan stress het libido verlagen en problemen zoals erectiestoornissen veroorzaken, wat het bewerkstelligen van een zwangerschap verder kan bemoeilijken.
• Blootstelling aan chemische of giftige stoffen: contact met pesticiden, lood, kwik, en andere chemische stoffen zoals bisfenol A, dat in sommige kunststoffen zit, kan een negatieve invloed hebben op de spermaproductie.
• Gebruik van medicijnen: sommige medicijnen kunnen de spermakwaliteit beïnvloeden. Anabole steroïden, die door sommige atleten worden gebruikt om hun prestaties te verbeteren, kunnen de spermakwaliteit bijvoorbeeld aanzienlijk verminderen als gevolg van het effect ervan op de hormoonspiegels. Hoewel de effecten van de meeste geneesmiddelen weer verdwijnen wanneer u ermee stopt, moet u er rekening mee houden dat het effect van bepaalde middelen onomkeerbaar kan zijn.

Hoe kan de spermakwaliteit worden verbeterd?

Voor mannen met afwijkende spermaparameters bestaan er verschillende aanbevelingen die kunnen helpen om de spermakwaliteit te verbeteren:

• Een gezond dieet: een dieet dat rijk is aan fruit, groenten en antioxidanten kan oxidatieve stress, waardoor het sperma beschadigd raakt, helpen verminderen.
• Regelmatige lichaamsbeweging: matige lichaamsbeweging helpt om het gewicht te handhaven en de hormoonhuishouding op peil te houden. Overmatige lichaamsbeweging kan de spermakwaliteit echter juist negatief beïnvloeden.
• Vermijd roken, alcohol en drugs: stoppen met deze gewoonten kan de spermaparameters al binnen een paar maanden verbeteren.
• Omgaan met stress: ontspanningstechnieken, zoals meditatie of yoga, kunnen de negatieve effecten van stress op de vruchtbaarheid helpen verminderen.
• Gebruik van specifieke supplementen: er bestaan voedingssupplementen met vitaminen en antioxidanten die bedoeld zijn om de spermakwaliteit te verbeteren. Uw arts kan u vertellen welke voor u geschikt zijn.

Het belang van het herhalen van het spermaonderzoek

Aangezien de spermakwaliteit van nature varieert, raden specialisten aan om het spermaonderzoek minstens twee keer te herhalen, met een tussenperiode van drie tot zes maanden (de productie van sperma, een proces dat bekend staat als spermatogenese, vindt plaats in de testikels en neemt ongeveer 64 tot 72 dagen in beslag) voordat er een definitieve diagnose wordt gesteld. Op die manier kan worden beoordeeld of veranderingen in de levensstijl een positief effect hebben gehad op de spermaparameters en kunnen, indien nodig, verdere maatregelen worden genomen of geassisteerde voortplantingstechnieken worden toegepast.

Onderzoek naar en behandeling van mannelijke onvruchtbaarheid bij Tambre

Bij Tambre beschikken we over ons eigen Andrologielaboratorium voorzien van de modernste technologie, waarmee we de meeste gevallen van mannelijke onvruchtbaarheid kunnen aanpakken zonder een beroep te hoeven doen op donorsperma. We beoordelen niet alleen de spermakwaliteit, maar ook andere mogelijke oorzaken van mannelijke onvruchtbaarheid, zoals obstructies in het zaadkanaal, infecties, of genetische oorzaken.

Bij het eerste bezoek van een koppel aan Tambre voeren we een onderzoek uit naar de mannelijke en vrouwelijke vruchtbaarheid. Naast het afnemen van een gedetailleerde medische geschiedenis, inclusief familiegeschiedenis en de levensstijl van het koppel, voeren we ook analyses en tests uit, zoals een echografie bij de vrouw en een spermaonderzoek bij de man.

Als uit de semenanalyse blijkt dat het aantal zaadcellen laag is, kunnen we gebruikmaken van geassisteerde voortplantingstechnieken, zoals IVF in combinatie met de ICSI-techniek (intracytoplasmatische micro-injectie), waarbij we één zaadcel van goede kwaliteit selecteren en deze rechtstreeks in de eicel injecteren. Voor deze selectie gebruikt het Andrologielaboratorium van Tambre verschillende geavanceerde technieken, zoals ZyMot ™ICSI (voorheen Chip FERTILE) of SpermSlow, om sperma met een betere beweeglijkheid en morfologie én minder dubbelstrengs DNA-fragmentatie te selecteren.

En caso necesario, en Tambre también podemos realizar una biopsia testicular mediante la técnica TESA (Testicular Sperm Aspiration), que nos permite acceder directamente al testículo para extraer los espermatozoides que utilizamos posteriormente en la técnica ICSI.

Indien nodig kan Tambre ook een testiculaire biopsie uitvoeren met de TESA-techniek (Testicular Sperm Aspiration), waarbij de zaadcellen rechtstreeks uit de testikel gehaald kunnen worden voor later gebruik bij de ICSI-techniek.

Als u problemen ervaart bij het vervullen van uw kinderwens, of u een negatieve diagnose heeft ontvangen betreffende de spermakwaliteit, neem dan contact op met Tambre  en maak meteen uw eerste afspraak via (+31) 702 390 013. Samen bestuderen we uw specifieke geval grondig, om zo de meest geschikte behandeling te vinden voor het aanpakken van zowel mannelijke als vrouwelijke vruchtbaarheidsproblemen.